Relacja z konferencji

Jak osoby sprawne postrzegają osoby z różnymi dysfunkcjami? Jaki wizerunek osób niepełnosprawnych noszą w sobie? Wreszcie, jaką rolę odgrywają media w kreowaniu tego wyobrażenia? Te i inne pytania postawiono przed uczestnikami I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Osoby Niepełnosprawne a media.

W dniu 13 października br. w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie odbyła się I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Osoby Niepełnosprawne a media. Jej głównym organizatorem była Pracownia Kształcenia na Odległość, podlegająca Katedrze Dydaktyki (w Instytucie Pedagogiki) na Wydziale Nauk Pedagogicznych APS.

Wśród współorganizatorów imprezy należy wymienić: "Gazetę Wyborczą", Urząd Gminy Grodzisk Mazowiecki, Mazowieckie Kuratorium Oświaty w Warszawie, Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Przedsięwzięcie było adresowane do: instytutów naukowych, organizacji na rzecz osób niepełnosprawnych, stowarzyszeń i fundacji, ministerstw, przedstawicieli sejmu i senatu, władz i instytucji oświatowych oraz samorządowych, przedstawicieli mediów, agencji reklamowych, instytucji i osób zajmujących się tworzeniem wizerunku, uczelni wyższych oraz instytucji związanych z edukacją na odległość, firm zajmujących się produkcją sprzętu i oprogramowania, a także wydawnictw.

Konferencja Osoby niepełnosprawne a media, jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem na skalę krajową. Organizatorzy, świadomi możliwości i zagrożeń stwarzanych przez media w zakresie edukacji i pracy osób niepełnosprawnych, postanowili umożliwić teoretykom i praktykom związanym ze środowiskiem osób niepełnosprawnych oraz mediami, wspólne uczestnictwo w konferencji.

Cele, jakie wyznaczyli sobie organizatorzy, można scharakteryzować następująco:

• kształtowanie innowacyjnych postaw osób niepełnosprawnych (a także pedagogów, nauczycieli, opiekunów i innych osób związanych z tym środowiskiem) wobec wykorzystania przez nie mediów w edukacji i pracy;
• poszerzenie świadomości osób i instytucji, tworzących przekaz medialny, sprzęt i oprogramowanie, w zakresie specyficznych potrzeb osób niepełnosprawnych;
• prezentacja najnowszych wyników badań nad zastosowaniem mediów w edukacji i pracy osób niepełnosprawnych;
• zapoznanie z trendami w rozwoju mediów tradycyjnych i cyfrowych przydatnych osobom niepełnosprawnym;
• przybliżenie problematyki dotyczącej tworzenia wizerunku medialnego osób niepełnosprawnych.

Przedmiot konferencji sprowadzał się do dwóch zasadniczych zagadnień problemowych:

1. Media jako środki tworzące społeczny klimat integracji - analiza polskich realiów; wzorce zachodnie; nowe standardy prezentacji osób niepełnosprawnych w mediach;
2. Media jako narzędzia umożliwiające integrację poprzez odpowiednie przygotowanie do niej osób niepełnosprawnych. Media w edukacji i pracy osób niepełnosprawnych - możliwości, trudności, nowe rozwiązania i standardy.

Zasadnicza część konferencji przebiegała dwuetapowo: w ramach porannych obrad plenarnych i popołudniowych obrad w sekcjach tematycznych. W pierwszej części można było wysłuchać m.in. referatu Starożytni - niepełnosprawność w percepcji współczesnych, autorstwa prof. Wandy Popiak z Wyższej Szkoły Pedagogicznej ZNP, a także wystąpienia prof. Anny Firkowskiej-Mankiewicz z APS na temat Zmian paradygmatu w postrzeganiu osób niepełnosprawnych intelektualnie. O Mediach elektronicznych w "służbie" człowiekowi niepełnosprawnemu mówiła prof. Jadwiga Izdebska, reprezentująca Uniwersytet w Białymstoku, zaś prof. Henryk Skarżyński z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu poruszył problem Praktycznych możliwości realizacji programów ogólnokrajowych z wykorzystaniem multimediów, odwołując się m.in. do zagadnień z zakresu otolaryngologii, telemedycyny, telediagnostyki i telerehabilitacji. Ponadto, Piotr Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, przedstawił działania Stowarzyszenia na rzecz zmiany wizerunku osób niepełnosprawnych. Podkreślił on, iż polscy dziennikarze często nie są przygotowani do kontaktu z osobami niepełnosprawnymi oraz że nie potrafią we właściwy sposób prezentować problemu niepełnosprawność, szczególnie osób z dysfunkcją ruchu. Kolejnym z prelegentów była Anna Falkiewicz z Polskiego Radia, która opowiedziała o jego roli w komunikacji z osobami niepełnosprawnymi, w tym o rozmowach na antenie oraz telefonach zaufania. Do słów pani Falkiewicz nawiązali goście z Antyradia - Michał Dobrołowicz, Krzysztof Dowgird i Beata Wolska, którzy poprzez dyskusję, przedstawili proces tworzenia klimatu społecznej integracji za pośrednictwem audycji radiowej.

W dalszej części Aneta Nikitiuk, matka kilkuletniego chłopca z dysfunkcją wzroku, podzieliła się z uczestnikami własnymi doświadczeniami wynikającymi z opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Z kolei studenci APS odczytali specjalny Apel, w którym zwrócili się m.in. do wszystkich władz państwowych, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli mediów publicznych i komercyjnych z prośbą (...) o podejmowanie bardziej radykalnych działań, mających na celu szybką i skuteczną zmianę wizerunku osób niepełnosprawnych w świadomości społecznej. Słowa: Razem w życiu, razem w działaniu powinny przyświecać realizacji postulatów zawartych w Apelu. Poranną część konferencji zamknął referat dr. Czesława Ślusarczyka, pełnomocnika rektora SGH ds. osób niepełnosprawnych, który zapoznał uczestników z wynikami prowadzonych przez siebie badań, dotyczących wykorzystania osiągnięć technologii informacyjnych przez osoby niepełnosprawne.

Uczestnicy obrad popołudniowych dyskutowali głównie na temat wizerunku osób niepełnosprawnych w mediach. Obradom towarzyszyły targi książek nawiązujących do tematu konferencji, prezentacje najnowszych technologii i sprzętu (oprzyrządowania) związanego ze specyficznymi potrzebami osób niepełnosprawnych, a także wystawa i kiermasz prac osób niepełnosprawnych. Organizatorzy konferencji zamierzają przygotować w przyszłym roku podobną konferencję naukową, aby kontynuować dyskusję poświęconą problematyce osób niepełnosprawnych i mediów.