Relacja z konferencji

Tytuł niniejszej relacji to równocześnie temat przewodni konferencji, która odbyła się w dniach 23-26 marca w Krakowie. Zorganizowano ją w ramach projektu systemowego o nazwie Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły etap III, realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim i firmą Era Ewaluacji. Samą konferencję zatytułowano Jakość edukacji czyi jakość ewaluacji¹. Zawarte w tytule połączenie pytania ze stwierdzeniem ma sygnalizować istnienie złożonych zależności pomiędzy jakością edukacji a jej ewaluacją i oczywiście także jakością tej ostatniej. Podkreślił to wyraźnie w wystąpieniu inaugurującym konferencję Grzegorz Mazurkiewicz, koordynator projektu, a zarazem jeden z głównych organizatorów tego wydarzenia. Zwrócił on uwagę, że właśnie ze względu założone cele projektu coroczne konferencje, będące jego integralną częścią, adresowane są przede wszystkim do kadry zarządzającej odpowiedzialnej za tzw. nadzór pedagogiczny. Równocześnie organizatorzy zdają sobie sprawę z tego, że nawet najlepsza ewaluacja nie będzie w stanie zmienić jakości edukacji, jeżeli nie zaangażuje się w ten proces jego „głównych aktorów”, czyli nauczycieli. I zdecydowanie te dwie grupy uczestników dominowały podczas konferencji. W materiałach konferencyjnych można było także znaleźć list powitalny, w którym Grzegorz Mazurkiewicz wyjaśniał, że odpowiedzialni nauczyciele to ludzie aktywni, gotowi do współpracy i do wyrażania swojego stanowiska w sposób otwarty i zdecydowany, nieustannie uczący się i poszukujący i od takich właśnie ludzi powinny zależeć zmiany w polskiej edukacji. Bogaty program spotkania obejmował w związku z tym tematy dotyczące zarówno zarządzania placówkami edukacyjnymi (np. Dyrektor szkoły jako menedżer publiczny, Zmiana kultur globalnych i tożsamości: Implikacje dotyczące przywództwa i zarządzania edukacyjnego), jak i roli nauczyciela w nowoczesnej szkole (m.in. Strategie dobrego nauczania, Na czym polega bycie dobrym nauczycielem, Odpowiedzialność zawodowa nauczycieli w kontekście efektywności uczenia się uczniów; granice i perspektywy), a także roli, jaką w edukacji pełnią nowoczesne technologie. Zgodnie z tematyką konferencji nie mogło też zabraknąć wystąpień poświęconych procesowi oceny i ewaluacji. Była więc sesja plenarna zatytułowana Ewaluacja szkoły - niebezpieczeństwo pozoru oraz sesje eksperckie m.in. Ewaluacja a wspomaganie pracy szkoły czy Stosowanie samooceny w szkołach irlandzkich. Zagadnienia te wzbudzały duże zainteresowanie, o czym świadczyły długie dyskusje, które towarzyszyły wielu sesjom. Na przykład po wystąpieniu Gerry’ego Mac Ruairca z Irlandii obecni na sali dyrektorzy i wizytatorzy z tak dużym zaangażowaniem porównywali system samooceny pracy szkół irlandzkich z podejściem stosowanym w Polsce, że zabrakło czasu na zadanie pytań przez wszystkich chętnych, mimo iż organizatorzy zaplanowali w programie 40 minut na dyskusję.

Wydarzenie zaplanowano z dużym rozmachem, przez cztery dni foyer hotelu Qubus w Krakowie rozbrzmiewało gwarem nauczycieli, którzy chętnie dzielili się wrażeniami i zawierali nowe znajomości. W konferencji uczestniczyło ponad 400 osób, reprezentujących szkoły, kuratoria oraz jednostki samorządu terytorialnego ze wszystkich województw, a także instytucje centralne odpowiedzialne za polską edukację. Program konferencji obejmował różnorodne formy spotkań - były więc nie tylko typowe sesje plenarne i równoległe, ale także sesje poświęcone refleksji i podsumowaniu oraz panele dyskusyjne służące wymianie poglądów. Sesje równoległe nazwano eksperckimi, gdyż miały charakter spotkania z zaproszonymi gośćmi, którzy najpierw w formie wykładu prezentowali określoną problematykę, a następnie po krótkiej przerwie odpowiadali na pytania uczestników i uczestniczyli w dyskusji. Warto podkreślić, że chętnych do wymiany poglądów nie brakowało i nawet obcy język nie stanowił przeszkody. Konferencja miała charakter międzynarodowy - uczestniczyło w niej kilkunastu prelegentów z instytucji współpracujących z wykonawcami projektu.

W programie konferencji uwzględniono także możliwość obejrzenia wieczorem, po kolacji i panelu dyskusyjnym, nagrań z wybranych sesji, w których - z racji równoczesnego ich trwania - nie udało się uczestniczyć. Wybór nagranych spotkań odbywał się drogą głosowania. Trzeba przyznać, że organizatorzy dołożyli wszelkich starań, aby mobilizować i zachęcać uczestników do czynnego udziału w konferencji. Czynili to poprzez np. staranne zaplanowanie składu grup dla wszystkich spotkań eksperckich i sesji poświęconych refleksji, połączone z obowiązkiem podpisywania każdorazowo listy obecności. Rozwiązanie takie miało swoje wady w postaci np. ograniczenia swobody wyboru sesji, ale miało też istotną wartość wynikającą ze zgromadzenia osób o podobnych zainteresowaniach (np. tylko dyrektorzy szkół). Aktywizacji uczestników służyły także działania towarzyszące sesjom, takie jak: możliwość wypowiadania się na forum internetowym projektu zatytułowanym Moje wrażenia z sesji oraz zapisywania swoich refleksji na temat wymagań państwa wobec szkół i placówek edukacyjnych. Postulaty te można było zgłaszać na specjalnych tablicach, wystawionych w pobliżu sali obrad plenarnych na pierwszym piętrze, natomiast osobom zainteresowanym dyskusją na forum internetowym udostępniono w hotelowym holu kilka stanowisk komputerowych. Ciekawą formą służącą autorefleksji, a niespotykaną na innych konferencjach, był dołączony do materiałów konferencyjnych tzw. dziennik podróży, czyli niewielki zeszyt przeznaczony na notatki. Tym, co różniło go od zwykłego notatnika, był narzucony format stron (każdą z nich przeznaczono na opis jednej sesji) oraz podpowiedzi mające ukierunkować refleksję. Proponowano więc zanotowanie najciekawszych informacji prezentowanych podczas danej sesji oraz najbardziej inspirujących działań, jak również sformułowanie odpowiedzi na pytanie o to, jak autor dziennika zamierza wykorzystać te informacje i obserwacje w swojej pracy zawodowej. Jedna z organizatorek konferencji potwierdziła w indywidualnej rozmowie, iż rzeczywiście uczestnicy spotkania chętnie poszukują w nim inspiracji do dalszej pracy. Świadczą o tym m.in. zapisy w ankietach ewaluacyjnych wypełnianych na zakończenie tego wydarzenia, jak również uzasadnienia przedstawiane w formularzu zgłoszeniowym. Jedno z pól tego formularza wymaga podania motywacji do udziału w spotkaniu - treść wpisów potwierdza duży zapał i gotowość potencjalnych uczestników do poszukiwania nowych rozwiązań i ciekawych inspiracji. Pozostaje zatem życzyć organizatorom, aby zapoczątkowane dzięki realizacji projektu konferencje były kontynuowane także po jego zakończeniu i aby zaowocowały wieloma ciekawymi inicjatywami w polskiej szkole.