Witamy

Drodzy Czytelnicy „e-mentora”,

Z przyjemnością przekazuję Państwu kolejny tegoroczny numer "e-mentora", mając nadzieję, że zawarte w nim opracowania będą dla Państwa interesującą lekturą i skłonią do przemyśleń. Na początek proponuję felieton będący prezentacją poglądów Alberta Einsteina na naukę, jej rozwój oraz uwarunkowania. Warto podkreślić, że poglądy te - choć formułowane w latach trzydziestych ubiegłego stulecia - w dużej mierze pozostają nadal aktualne.

Tematami wiodącymi numeru są, jak zazwyczaj, kształcenie akademickie, rola nowoczesnych technologii oraz zarządzanie wiedzą w organizacjach. W poszczególnych wydaniach obecność tych zagadnień przyjmuje różne proporcje, ale tym razem zdecydowanie przeważa temat pierwszy, czyli edukacja na poziomie wyższym. Bardzo nas cieszy, że w okresie transformacji polskich uczelni i polskiej nauki możemy publikować wyniki analiz dotyczących szkolnictwa wyższego i jego powiązań z rynkiem pracy, jak również przykłady rozwiązań służących usprawnianiu procesów administracyjnych w uczelniach. Ich dodatkową wartością jest to, że wynikają one z inicjatywy samych pracowników, a nie z odgórnych zaleceń czy rozporządzeń.

W części "akademickiej" znajdziemy też krótki przegląd możliwości, jakie stwarza dla edukacji szybki rozwój technologii związanych z rzeczywistością wirtualną i poszerzoną oraz temat, który pozostaje aktualny niezależnie od postępu technologicznego, czyli postrzeganie czasu i prokrastynacja wśród studentów. Kwestie obecności technologii w polskich uczelniach można znaleźć także w krótkiej relacji z XIX już konferencji Uniwersytet Wirtualny, która odbyła się w czerwcu na Uniwersytecie Warszawskim.

Jednak technologie informacyjno-komunikacyjne oraz internet to nie tylko nowe możliwości, ale niestety także zagrożenia. Potwierdzeniem znaczenia tej negatywnej roli może być pojawienie się nowego terminu Problematyczne Użytkowanie Internetu (PUI), który określa skalę i rodzaj korzystania z internetu, szczególnie przez dzieci i młodzież. Dlatego cieszy nas fakt, że na łamach "e-mentora" mamy możliwość opublikowania wyników aktualnych badań międzynarodowych na ten temat, prowadzonych z udziałem polskich naukowców.

Przy okazji warto wspomnieć, że problematyka zastosowań internetu jest także jednym z głównych tematów projektu "Kampanie edukacyjno-informacyjne na rzecz upowszechniania korzyści z wykorzystywania technologii cyfrowych" realizowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji we współpracy z Państwowym Instytutem Badawczym NASK. Wyniki analiz prowadzonych w ramach tego projektu wskazują na rosnącą skalę przemocy w internecie, skierowanej do dzieci i młodzieży oraz na wyraźny brak wiedzy dotyczącej potencjalnych zagrożeń płynących z sieci wśród rodziców i opiekunów . Jak powiedział minister cyfryzacji Marek Zagórski na jednej z konferencji prasowych poświęconych projektowi: Obecnie samodzielnie z internetu korzystają już dzieci, które nie chodzą do szkoły, a nawet nie potrafią jeszcze czytać. Takie maluchy szybko nabierają biegłości w obsłudze urządzeń, ale wciąż są dziećmi i potrzebują opieki. Biegłość w obsłudze aplikacji czy poszczególnych serwisów nie oznacza wiedzy o tym, jakie mogą być konsekwencje podejmowania różnych działań. Ta wiedza przychodzi z doświadczeniem, którego dzieciakom brakuje, a które mają rodzice i dlatego nie powinni oni abdykować ze swojej roli przewodników. Minister stwierdził również, iż dzieci od początku powinny wiedzieć, że rodzice czuwają nad ich działaniami, że nie wszystko im wolno i że gdyby stało się coś niepokojącego, zawsze mogą o tym powiedzieć, a opiekunowie potraktują sprawę poważnie. .

Tematem, który również coraz częściej gości na łamach "e-mentora" jest edukacja całożyciowa, a w tym przypadku edukacja seniorów. Autorki artykułu omawiają uwarunkowania uczenia się w okresie senioralnym oraz przedstawiają wyzwania, z jakimi muszą się mierzyć organizatorzy edukacji skierowanej do tej specyficznej grupy odbiorców.

W dziale zarządzania wiedzą polecam Państwa uwadze dwa opracowania. Autorki pierwszego z nich przedstawiają podejście oparte na koncepcji mindfulness (nazwanej w tekście uważnością) i jej roli w organizacji, natomiast w drugim artykule czytelnik może się zapoznać z pojęciem ambidexterity, rozumianym jako równoczesna ochrona i wymiana wiedzy. Autorzy prezentują wyniki badań dotyczących zależności pomiędzy otwartością na absorpcję nowej wiedzy a równoczesną potrzebą ochrony wiedzy już zgromadzonej w organizacji.

Życzę Państwu ciekawej i inspirującej lektury!

Maria Zając
Redaktor prowadzący