Abstract

Models of the relationship between employees and employers presented during the undergraduate and graduate studies of economics usually reflect the formal neoclassical approach. Moreover, in everyday life as well as in the public debate those relations are often presented as conflicts in which only one party may win. Such an oversimplified approach to the labor market relationships does not correspond with reality and may affect people's decisions, treating the second party as an enemy. The article presents the multistage educational experiment (18 rounds), in which students play the roles of employers and employees. Their outcomes depend on the declared involvement, their remuneration, and the level of social trust. Results of the experiment reveal that all these factors depend heavily on students' openness to communicate with other players as well as the employer-employee matching. Participation in the experiment allows students to experience that even conflict-provoking labor market relationships do not have to go along with strong disputes and radical opportunism. Learning how to cooperate in the labor market could not only be economically profitable, but it can also help to build social capital, which is even more crucial.

Keywords: labor market, agency relationship, incentive systems, experimental economics

References

• Akerlof, G.A. (1982). Labor Contracts as Partial Gift Exchange. Quarterly Journal of Economics, 97, 543-544.
• Akerlof, G.A. (1984). Gift Exchange and Efficiency-Wage Theory: Four Views. The American Economic Review, 74(2), 79-83.
• Bednarski, M. (2010). Rady pracowników w polskich przedsiębiorstwach - wnioski z badań empirycznych. Zarządzanie zasobami ludzkimi, 5, 49-66.
• Berle, A., Means, G. (1932). The Modern Corporation and Private Property. Nowy Jork: Macmillan.
• Bobrowicz, B., Gajderowicz T. (2012). Rynek pracy, w: M. Krawczyk (red.). Ekonomia Eksperymentalna. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Bojańczyk, M. (2010). Menedżerowie i właściciele na rynku kapitałowym. Warszawa: Difin.
• Borowski, R., Kopczewski, T. (2015). Wykorzystanie programu LabSEE do tworzenia eksperymentów ekonomicznych online. e-mentor, 4 (61), 38-44.
• Brandts, J., Ellman, M., Charness, G. (2015). Let's talk: How communication affects contract design. Journal of the European Economic Association, 14(4), 943-974.
• Bretz, F., Hothorn, T., Westfall, P. (2010). Multiple Comparisons Using R. London: Chapman and Hall/CRC.
• Buzowska, B. (2010). Kontrowersje wokół wynagradzania menedżerów jako instrumentu nadzoru nad własnością. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 1(15), 9-17.
• Clark, A.E., Oswald, A.J. (1996). Satisfaction and comparison income. Journal of Public Economics, 61(3), 359-381.
• Collard, F., De la Croix, D. (2000). Gift exchange and the business cycle: the fair wage strikes back. Review of Economic Dynamics, 3(1), 166-193.
• Eisenhardt, E. (1989). Agency Theory: An Assessment and Review. The Academy of Management Review, 14(1), 57-74.
• Gardawski, J. (2001). Związki zawodowe na rozdrożu. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Gächter, S., Falk, A. (2002). Reputation and reciprocity: Consequences for the labour relation. Scandinavian Journal of Economics, 104(1), 1-26.
• Gächter, S., Königstein, M. (2009). Design a Contract: A Simple Principal-Agent Problem as a Classroom Experiment. The Journal of Economic Education, 40(2), 173-187.
• Grosse, T. (2007). Od czego zależy jakość dialogu społecznego? Koncepcja modelu państwa administracyjnego i państwa sieciowego na przykładzie instytucji dialogu społecznego. Civitas. Studia z filozofii polityki, 10, 121-152.
• Falk, A. (2007). Gift exchange in the field. Econometrica, 75(5), 1501-1511.
• Fehr, E., Kirchsteiger, G., Riedl, A. (1993). Does Fairness Prevent Market Clearing? An Experimental Investigation. The Quarterly Journal of Economics, 108(2), 437-459.
• Hardt, Ł. (2008). Rozwój ekonomii kosztów transakcyjnych. Od koncepcji do operacjonalizacji. Warszawa: Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych.
• Holt, C.A. (1999). Teaching economics with classroom experiments: A symposium. Southern Economic Journal, 65(3), 603-610.
• Holt, C.A. (2007). Markets, Games, & Strategic Behavior. Boston: Pearson Addison Wesley.
• Jensen, M.J., Meckling, W.H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.
• Kopczewski, T. (2013). Kierunki zmian w nauczaniu statystyki online - przykład wykorzystania programu R-CRAN. e-mentor, 3(50), 39-43.
• Malinowski, B. (1920). Kula; the Circulating Exchange of Valuables in the Archipelagoes of Eastern New Guinea. Man, 20, 97-105.
• Malinowski, B. (1921). The Primitive Economics of the Trobriand Islanders. The Economic Journal, 31(121), 1-16.
• Marris, R. (1964). The Economic Theory of Managerial Capitalism. London: Macmillan.
• Mesjasz, Cz. (1998). Kontrakty i relacje przedstawicielstwa w nadzorze nad przedsiębiorstwem. Organizacja i Kierowanie, 4, 55-68.
• Oplustil, K. (2010). Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Podedworna-Tarnowska, D. (2012). Opcyjne programy motywacyjne w systemach wynagradzania menedżerów. Zeszyty Naukowe Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej, 33, 266-285.
• Ross, S.A. (1973). The Economic Theory of Agency: The Principal's Problem. American Economic Review, 63(2), 134-139.
• Rudolf, S., Janusz, T., Stos, D., Urbanek, P. (2002). Efektywny nadzór korporacyjny. Teoria i praktyka. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Shapiro, C., Stiglitz, J.E. (1984). Equilibrium Unemployment as a Worker Discipline Device. The American Economic Review, 74(3), 433-444.
• Williamson, O.E. (1964). The Economics of Discretionary Behavior: Managerial Objectives in a Theory of the Firm. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Varian, H.R. (2002). Mikroekonomia: kurs średni - ujęcie nowoczesne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.