Abstract

The article shows a new perspective on teaching students to diagnose the causes of complex problems using dedicated tools, such as the Ishikawa diagram.

The theoretical part discusses why complex diagnosis of problems is an essential element of a teacher's work. The author describes the heterogeneity of the school environment and its dependence on the network of relationships with the family and social environment as well as the mental and physical condition of individual students. This part of the article also describes the changes in the structure of the Ishikawa diagram, and examples of how it has been modified in various fields of knowledge.

The empirical part is a report on constructing a students' exemplary diagram. This part discusses using the Ishikawa diagram in the humanities to illustrate the causes of the reading problem among children and adolescents. An analysis was conducted of building expert knowledge by people actively involved in the learning process. The article's author argues that the Ishikawa diagram is a valuable element in academic teaching, because reflection on any complex problem using visualization methods prepares students to diagnose potential issues in future professional work.

The conclusions emphasize the importance of students' independent reflection on complex problems. Accordingly, the author asks about the primary goal of university education.

Keywords: academic didactics, problem diagnosis, quality of the educational process, Polish language teacher workshop, Ishikawa diagram, cause-and-effect diagram, fishbone diagram, quality improvement, professional development

References

• Al-Amarat, M. (2019). The degree of applying Ishikawa (Fish Bone) Strategy and creative thinking by the principals of Tafila City Schools in solving the problems of school. Journal of Education and Human Development, 8(3), 76-91. https://doi.org/10.15640/jehd.v8n3a10
• Biedrzycki, K. (2020). Propozycja podstawy programowej do języka polskiego. Polonistyka. Innowacje, 12, 248-295. https://doi.org/10.14746/pi.2020.12.16
• Brzezińska, A., Jabłoński, S. i Ziółkowska B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37-52.
• Czachorowski, S. (2020, 18 grudnia). Ewolucja komunikacji, czyli o cyfrowych przeobrażeniach uniwersytetu. https://profesorskiegadanie.blogspot.com/2020/12/ewolucja-komunikacji-czyli-o-cyfrowych.html
• Dawidowicz-Chymkowska, O. (2019). Ruch wydawniczy w liczbach 2018. Periodyki. Biblioteka Narodowa.
• Gieba, K. i Rostkowska-Biszczanik, K. (2018, 6 lipca). Losy absolwentów studiów polonistycznych - przykład zielonogórski (wyniki badania ankietowego). Biuletyn Polonistyczny. https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/articles/losy-absolwentow-studiow-polonistycznych-przyklad-zielonogorski-wyniki-badania-ankietowego,14/details
• Ishikawa, K. (1976). Guide to quality control. Asian Productivity Organization.
• Jankowicz, G., Marecki, P., Pałęcka, A., Sowa, J. i Warczok, T. (2014). Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu. Raport z badań. Korporacja Ha!art.
• Janiak, M. (2019). Kolekcje cyfrowe: wizualizacje konstruktów. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
• Janus-Sitarz, A. (2012). Polonista wobec konieczności ciągłego doskonalenia swoich i ucznia umiejętności. W A. Janus-Sitarz (red.), Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty (s. 9-12). Universitas.
• Janus-Sitarz, A. (2014). Uczeń na lekcjach (nieczytanej?) literatury. W K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz i R. Przybylska (red.), Polonistyka dziś - kształcenie dla jutra (s. 175-183). Tom 1. Universitas.
• Janus-Sitarz, A. (2016a). Polonista i jego uczeń wobec wyzwań rynku pracy. W A. Gis i M. Wobalis (red.), Polonista na rynku pracy. O strategiach kształcenia studentów do wyzwań rynku pracy (s. 123-132). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Janus-Sitarz, A. (2016b). Zrobić innym trochę miejsca koło siebie. Wyzwania uniwersyteckiej dydaktyki polonistycznej: między presją a misją. Postscriptum Polonistyczne, 2(18), 113-123.
• Jaskółowa, E., Krzyżyk, D., Niesporek-Szamburska, B. i Wójcik-Dudek, M. (red.). (2016). Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie. Powszechność i elitarność polonistyki. Tom 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kania, A. (2014). Po dyplomie i po dyplomowaniu, czyli "polonista w ciągłym ruchu". W K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz i R. Przybylska (red.), Polonistyka dziś - kształcenie dla jutra (s. 497-506). Tom 1. Universitas.
• Kania, A. (2021). W stronę nowej podstawy programowej. Polonistyka. Innowacje, 13, 211-216. https://doi.org/10.14746/pi.2021.13.18
• Leszczyński, G. i Zając, M. (2013). Książka i młody czytelnik. Zbliżenia, oddalenia, dialogi. Studia i szkice. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
• Maciejowska, I. (2018). Refleksja nad własną nauką oraz doświadczeniem w nauczaniu jedną z metod kształcenia dydaktycznego doktorantów. W I. Maciejowska i A. Sajdak-Burska (red.), Rozwijanie kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich. Wybrane praktyki (s. 91-109). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Maciejowska, I. (2020). Nikt nie rodzi się nauczycielem - rozwój kompetencji dydaktycznych kadry akademickiej. W A. Sajdak-Burska i I. Maciejowska (red.), Profesjonalizacja roli nauczyciela akademickiego (s. 55-70). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Michułka, D. (2013). Ad usum Delphini. O szkolnej edukacji literackiej - dawniej i dziś. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Mydlarz, A. (2017, 28 grudnia). Diagram Ishikawy - 3 rodzaje na rozwiązanie każdego problemu. https://inzynierjakosci.pl/2017/12/diagram-ishikawy
• Nęcka, E. (2005). Psychologia twórczości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Osiński, Z. (2010). Kompetencje miękkie absolwenta humanistycznych studiów wyższych a metody prowadzenia zajęć. W B. Sitarska, K. Jankowski i R. Droba (red.), Studia wyższe z perspektywy rynku pracy (s. 57-66). Wydawnictwo Akademii Podlaskiej Siedlce.
• Ruszkiewicz, D. (2021). Szkoła XXI wieku w wyobrażeniach studentów pedagogiki. Szkoła - Zawód - Praca, 21, 162-180. https://doi.org/10.34767/SZP.2021.01.10
• Sajdak, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Impuls.
• Sajdak-Burska, A. (2018). O porównywalności nieporównywalnego. Wybrane konsekwencje uprawiania pedagogiki jako nauki humanistycznej lub społecznej. Rocznik Lubuski, 44(2), 129-144.
• Siemieniecka, D. i Siemieniecki, B. (2019). Teorie kształcenia w świecie cyfrowym. Impuls.
• Siemieniecki, B. (red.). (2007). Pedagogika medialna. Podręcznik akademicki. Tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Slameto, S. (2016). The application of Fishbone diagram analysis to improve school quality. Dinamika Ilmu, 16(1), 59-74. https://journal.uinsi.ac.id/index.php/dinamika_ilmu/article/view/262/pdf_24
• Sporek, P. (2009). Nowoczesne TI w procesie samokształcenia polonistycznego. W A. Dziak i S. J. Żurek (red.), E-polonistyka (s. 231-239). Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Strykowski, W. (2005). Kompetencje współczesnego nauczyciela. Neodidagmata 27/28, 15-28.
• Wong, K. C. (2011). Using an Ishikawa diagram as a tool to assist memory and retrieval of relevant medical cases from the medical literature. Journal of Medical Case Reports, 5(120). https://doi.org/10.1186/1752-1947-5-120
• Zasacka, Z. (2014). Czytelnictwo dzieci i młodzieży. Instytut Badań Edukacyjnych.