Abstract

The opportunity to learn is one of the factors of the work environment that influences job satisfaction. This article aims at showing the impact of lifelong learning opportunities on job satisfaction. The quantitative research was carried out among employees of Dean's offices in Polish public and private universities. The study used the MOAQ-JSS job satisfaction questionnaire, the satisfaction with remuneration questionnaire, and the proprietary lifelong learning questionnaire. The statistical effect of mediation was examined using the regression analysis method. The impact of learning opportunities offered by the employer on job satisfaction was noted. Satisfaction with remuneration turned out to be a partial mediator of this dependence. Satisfaction with remuneration, in turn, increases job satisfaction. These dependencies are independent of the age of the employees. The article contributes to a better understanding of the factors influencing job satisfaction and the motivational role of lifelong learning.

Keywords: lifelong learning, job satisfaction, salary satisfaction with remuneration, university, public sector

References

• Aron, A., Coups, E. J. i Aron, N. A. (2012). Statistics for psychology (wyd. 6). Pearson.
• Bal, P. M., van Kleef, M. i Jansen, P. G. (2015). The impact of career customization on work outcomes: Boundary conditions of manager support and employee age. Journal of Organizational Behavior, 36(3), 421-440. https://doi.org/10.1002/job.1998
• Baron, R. M. i Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Białas, S. i Litwin, J. (2013). Kierunki badań nad satysfakcją z pracy. Organizacja i Kierowanie, 3(156), 161-172. https://bibliotekanauki.pl/articles/704905
• Borowska-Pietrzak, A. (2012). Perspektywa pracownicza motywacji niematerialnej ukierunkowanej na pracownika - raport z badań. W P. Wachowiak (red.), Człowiek w organizacji. Teoria i praktyka (s. 211-225). Oficyna Wydawnicza SGH.
• Borowska-Pietrzak, A. (2014). Dezagregacja czynników w modelu poczucia satysfakcji zawodowej. Nauki o Zarządzaniu, 1(18), 9-22. https://doi.org/10.15611/noz.2014.1.01
• Comrey, A. L. i Lee, H. B. (2009). A first course in factor analysis (wyd. 2). Psychology Press. Psychology Press. https://doi.org/10.4324/9781315827506
• Cranny, C. J., Smith, P. C. i Stone, E. (1992). Job satisfaction: How people feel about their jobs. Lexington Books.
• Currall, S. C., Towler, A. J., Judge, T. A. i Kohn, L. (2005). Pay satisfaction and organizational outcomes. Personnel Psychology, 58(3), 613-640. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2005.00245.x
• Czakon, W. (2019). Walidacja narzędzia pomiarowego w naukach o zarządzaniu. Przegląd Organizacji, 4, 3-10. https://doi.org/10.33141/po.2019.04.01
• Decewicz, A. i Górak-Sosnowska, K. (2019). Pracownicy dziekanatów o swojej pracy. (Bardzo) wstępne wyniki ogólnopolskiego badania ankietowego. W K. Górak-Sosnowska i R. Pajewska-Kwaśny (red.), Dziekanaty w procesie zmian. Nowa rzeczywistość prawna i organizacyjna (s. 63-78). Oficyna Wydawnicza SGH.
• de Juana-Espinosa, S. i Rakowska, A. (2018). Public sector motivational practices and their effect on job satisfaction: country differences. European Journal of Management and Business Economics, 27(2), 141-154. https://doi.org/10.1108/EJMBE-02-2018-0027
• Fields, D. L. (2002). Taking the measure of work: A guide to validated scales for organizational research and diagnosis. Sage Publications. https://dx.doi.org/10.4135/9781452231143
• Górak-Sosnowska, K. (2018), Po co (warto) pracować. W K. Górak-Sosnowska, J. Brdulak, M. Matusewicz i I. E. Senator (red.), Dziekanaty na wyższych uczelniach: funkcjonowanie, wyzwania, dobre praktyki (s. 141-160). Oficyna Wydawnicza SGH.
• Gruszczyńska-Malec, G., Rutkowska, M. i Gojny, M. (2014). Motywacja pracowników w wieku 50+ w świetle wyników badań empirycznych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 340, 427-437. https://doi.org/10.15611/pn.2014.340.39
• Hair, J., Black, W. C., Babin, B. i Anderson, R. (2019). Multivariate data analysis (wyd. 8). Cengage.
• Hackman, J. R. i Oldham, G. R. (1976). Motivation through the design of work: test of a theory. Organizational Behavior and Human Performance, 16(2), 250-279. https://doi.org/10.1016/0030-5073(76)90016-7
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford Publications.
• Howard, J. L. i Frink, D. D. (1996). The effects of organizational restructure on employee satisfaction. Group & Organization Management, 21(3), 278-303. https://doi.org/10.1177/1059601196213003
• Janssen, O. (2001). Fairness perceptions as a moderator in the curvilinear relationships between job demands, and job performance and job satisfaction. Academy of Management Journal, 44(5), 1039-1050. https://doi.org/10.5465/3069447
• Jarmużek, J. (2018). Uwarunkowania aspiracji edukacyjno-zawodowych człowieka. Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika, 36(2), 199-221. https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2018.020
• Juchnowicz, M. (2014). Satysfakcja zawodowa pracowników. Kreator kapitału ludzkiego. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Juchnowicz, M. (2018). Istota sprawiedliwego wynagrodzenia w zarządzaniu - aspekty teoretyczne i realne. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 49(3), 45-60. https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.7397
Juchnowicz, M. i Kinowska, H. (2018). Sprawiedliwość wynagradzania a zaangażowanie pracowników. Studia i Prace WNEiZ US, 52, 199-209. https://doi.org/10.18276/sip.2018.52/3-19
• Juchnowicz, M. i Kinowska, H. (2020). Różnice generacyjne w poziomie zaangażowania oraz kryteriach oceny wynagrodzenia. W J. Cewińska, A. Krejner-Nowecka i S. Winch (red.), Zarządzanie kapitałem ludzkim - wyzwania (s. 393-405). Oficyna Wydawnicza SGH.
• Judge, T. A., Piccolo, R. F., Podsakoff, N. P., Shaw, J. C. i Rich, B. L. (2010). The relationship between pay and job satisfaction: A meta-analysis of the literature. Journal of Vocational Behavior, 77(2), 157-167. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2010.04.002
• Judge, T. A., Thoresen, C. J., Bono, J. E., Patton, G. K. (2001). The job satisfaction-job performance relationship: A qualitative and quantitative review. Psychological Bulletin, 127(3), 376-407. https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.3.376
• Juraś-Krawczyk, B. (2000). Motywy i warunki studiowania w wyższej szkole niepaństwowej. W J. Saran (red.), Edukacja dorosłych. Teoria i praktyka w okresie przemian (s. 257-263). Wydawnictwo UMCS.
• Kaczkowska-Serafińska, M. (2012). Weryfikacja wpływu trzech grup zmiennych na satysfakcję z pracy - prezentacja wyników badania w formie modeli logitowych. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 121, 32-43. https://bit.ly/3Jr51vG
• Kawecka, K., Łaguna, M. i Tabor, K. (2010). Gotowości do podejmowania szkoleń i dalszego kształcenia. Propozycja ujęcia teoretycznego i skal pomiaru. Organizacja i Kierowanie 2, 43-55. https://bit.ly/34RZBLc
• Kooij, D., de Lange, A., Jansen, P. i Dikkers, J. (2008). Older workers' motivation to continue to work: five meanings of age: A conceptual review. Journal of Managerial Psychology, 23(4), 364-394. https://doi.org/10.1108/02683940810869015
• Kooij, D. T., Jansen, P. G., Dikkers, J. S. i De Lange, A. H. (2010). The influence of age on the associations between HR practices and both affective commitment and job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Organizational Behavior, 31(8), 1111-1136. https://doi.org/10.1002/job.666
• Kulikowski, K. (2016a). Satysfakcja z wynagrodzenia i zaangażowanie w pracę wśród pracowników firm prywatnych i państwowych. Zarządzanie Publiczne, 1(35), 58-67. https://doi.org/10.15678/ZP.2016.35.1.05
• Kulikowski, K. (2016b). Wykorzystanie wskaźników satysfakcji z pracy w procesie zarządzania ludźmi - zarys problemu i propozycja narzędzia badawczego. Organizacja i Kierowanie, 1, 81-96. https://bit.ly/3oPUH8N
• Kulikowski, K. (2017). Jak wysokość wynagrodzenia wiąże się z oceną sprawiedliwości wynagrodzenia i zadowoleniem z pracy? Analiza na podstawie ogólnopolskiego badania wynagrodzeń 2015. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 105, 227-240. https://bibliotekanauki.pl/articles/322371
• Kulikowski, K. (2018). The model of relationships between pay for individual performance and work engagement. Career Development International, 23(4), s. 427-443. https://doi.org/10.1108/CDI-10-2017-0181
• Kulisa, B. (2017). Wynagrodzenie godziwe jako obszar odpowiedzialnego biznesu. Marketing i Rynek, 11, 271-284.
• Locke, E. A. (1969). What is job satisfaction? Organizational Behavior and Human Performance, 4(4), 309-336. https://doi.org/10.1016/0030-5073(69)90013-0
• Łaguna, M. (2012). Satysfakcja z życia i satysfakcja z pracy a motywacja do podejmowania szkoleń: Doniesienie z badań. Psychologia Jakości Życia, 11(2), 163-172.
• MacCallum, R. C., Widaman, K. F., Preacher, K. J. i Hong, S. (2001). Sample size in factor analysis: The role of model error. Multivariate Behavioral Research, 36(4), 611-637. https://doi.org/10.1207/S15327906MBR3604_06
• McCombs, B. L. (1991). Motivation and lifelong learning. Educational Psychologist, 26(2), 117-127. https://doi.org/10.1207/s15326985ep2602_4
• MacKinnon, D. P., Coxe, S. i Baraldi, A. N. (2012). Guidelines for the investigation of mediating variables in business research. Journal of Business and Psychology, 27(1), 1-14. https://doi.org/10.1007/s10869-011-9248-z
• Maniak, G. (2015). Kształcenie przez całe życie - idea i realizacja. Polska na tle Unii Europejskiej. Studia Ekonomiczne, 214, 128-139. https://bibliotekanauki.pl/articles/592449
• Marciszewska, E. i Zbierzchowska, A. (2006). Kształcenie ustawiczne w europejskich uniwersytetach. Projekty EQUIPE i EQUIPE PLUS. e-mentor, 4(16), 43-48. http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/16/id/334
• Memon, M. A., Salleh, R., i Baharom, M. N. R. (2016). The link between training satisfaction, work engagement and turnover intention. European Journal of Training and Development, 40(6), 407-429. https://doi.org/10.1108/EJTD-10-2015-0077
• Ng, T. W., Butts, M. M., Vandenberg, R. J., DeJoy, D. M. i Wilson, M. G. (2006). Effects of management communication, opportunity for learning, and work schedule flexibility on organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 68(3), 474-489. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2005.10.004
• Pocztowski, A. (2018). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Koncepcje - praktyki - wyzwania. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Rakowska, A. i Mącik, R. (2016). Zaangażowanie pracownika a satysfakcja z pracy - modelowanie zależności z wykorzystaniem PLS-SEM, Przegląd Organizacji 5, 48-58. https://doi.org/10.33141/po.2016.05.07
• Schultz, D. P. i Schultz, S. E. (2002). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sikora, D. (2000). Doskonalenie zawodowe pielęgniarek. Wybrane problemy. W J. Saran (red.), Edukacja dorosłych. Teoria i praktyka w okresie przemian (s. 299-303). Wydawnictwo UMCS.
• Springer, A. (2011). Wybrane czynniki kształtujące satysfakcję pracownika. Problemy Zarządzania, 4(34), 162-180. https://bibliotekanauki.pl/articles/525356
• Stachowicz-Stanusch, A. i Mendel, I. K. (2009). Główne wartości uczelni wyższych jako podstawa etosu akademickiego. W A. Stachowicz-Stanusch (red.), Główne wartości uczelni wyższych w kontekście różnych kultur narodowych. Koncepcja badań i wyniki badań sondażowych (s. 11-29). Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• Sypniewska, B. A. (2014). Evaluation of factors influencing job satisfaction. Contemporary Economics, 1(8), 57-72. http://dx.doi.org/10.5709/ce.1897-9254.131
• Škerlavaj, M. i Dimovski, V. (2006). Influence of organizational learning on organizational performance from the employee perspective: The case of Slovenia. Management: Journal of Contemporary Management Issues, 11(1), 75-90.
• Kusin, G. M., Tajuddin, D., Ambad, S. N. A. i Hasan, H. (2021). The effect of career development on employees' retention in logistics industry at Labuan FT: The role of pay satisfaction as a mediator. Asia Proceedings of Social Sciences, 7(2), 213-217. https://doi.org/10.31580/apss.v7i2.1852 ZA pozycją Kulisa, B. (2017). Wynagrodzenie godziwe jako obszar odpowiedzialnego biznesu. Marketing i Rynek, 11, 271-284.
• Tekleab, A. G., Bartol, K. M. i Liu, W. (2005). Is it pay levels or pay raises that matter to fairness and turnover? Journal of Organizational Behavior, 26(8), 899-921. https://doi.org/10.1002/job.352
• Turek, D. i Wojtczuk-Turek, A. (2015). Rola statystycznego "efektu mediacji" w naukowym wyjaśnianiu zjawisk w zarządzaniu. Organizacja i Kierowanie, 3(168), 73-90. https://bit.ly/3BnRCBB
• Urieși, S. (2018). Pay satisfaction as mediator of the influence of organizational justice on work motivation: An investigation in the Romanian context. W C. Brătianu, A. Zbuchea i A. Vițelar (red.), Strategica. Challenging the status quo in management and economics (s. 534-543). SNSPA, Tritonic Publishing House.
• Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. Wiley.
• Wachowiak, P. (2012). Jak prowadzić dialog z interesariuszami? e-mentor, 1(43), 20-24. http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/43/id/898
• Wang, C. Y. P., Chen, M. H., Hyde, B. i Hsieh, L. (2010). Chinese employees' work values and turnover intentions in multinational companies: The mediating effect of pay satisfaction. Social Behavior and Personality: An International Journal, 38(7), 871-894. https://doi.org/10.2224/sbp.2010.38.7.871
• Williams, M. L., McDaniel, M. A. i Nguyen, N. T. (2006). A meta-analysis of the antecedents and consequences of pay level satisfaction. Journal of Applied Psychology, 91(2), 392-413. https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.2.392
• Winch, S. (2016). Substytuty przywództwa w przedsiębiorstwie - koncepcja teoretyczna i jej implikacje praktyczne. Oficyna Wydawnicza SGH.
• Wnuk, M. (2017). Weryfikacja rzetelności oraz trafności wewnętrznej i teoretycznej polskiej wersji Przeglądu Spostrzeganego Wsparcia Organizacyjnego. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2(115), 91-103. https://bibliotekanauki.pl/articles/598483
• Worek, B. i Turek, K. (2015). Uczenie się przez całe życie - "akcelerator" rozwoju. W J. Górniak (red.), Polski rynek pracy - wyzwania i kierunki działań (s. 80-98). PARP.
• Worek, B., Turek, K. i Szczucka, A. (2015). Problemy i dylematy rozwoju polskiego systemu uczenia się przez całe życie. Edukacja, 1, 151-167.
• Wu, X., Sturman, M. C. i Wang, C. (2013). The motivational effects of pay fairness: A longitudinal study in Chinese star-level hotels. Cornell Hospitality Quarterly, 54(2), 185-198. https://doi.org/10.1177/1938965512471891