Abstract

In recent years both in Polish and international literature, the number of studies devoted to trust in inter-organisational relations has grown at a steady pace. The authors of these studies tend to apply two methodological approaches: variance theory and process theory. The aim of this article is to compare Polish and English language academic literature with regard to the methodological approaches. The article is based on a systematic literature review of inter-organisational trust, with literature collected based on keywords and snowball methodology. The election was based on abstract analysis and the text of selected articles. The methodologies of the selected articles were presented and compared. From the initial pool of 726 positions, 32 articles in Polish and 30 in English were analysed and compared, with the data presented in a comparison table. The findings indicate a research gap in Polish-language literature in the form of an insufficient amount of research on trust at inter-organisational level using a process-based approach. Applying this approach would potentially deepen the understanding of organisations' relationships with each other, especially in the context of Poland.

Keywords: trust, inter-organisational relations, inter-organisational trust, process theory, variance theory

References

• Alaaraj, S., Mohamed, Z. A. i Ahmad Bustamam, U. S. (2018). External growth strategies and organizational performance in emerging markets: The mediating role of inter-organizational trust. Review of International Business and Strategy, 28(2), 206-222. https://doi.org/10.1108/RIBS-09-2017-0079
• Badzińska, E. i Gołąb-Andrzejak, E. (2017). Zaufanie i wiarygodność w komunikacji rynkowej jako podstawa budowania kapitału przedsiębiorstwa. Handel Wewnętrzny, 3, 227-239.
• Banerjee, P. i Ma, L. (2014). The process of trust formation in e-business: insights from case studies of two small firms. Journal of Business-to-Business Marketing, 21(3), 171-186. https://doi.org/10.1080/1051712X.2014.952182
• Baruk, A. I. (2021). Współdziałanie nabywców finalnych z oferentami w kontekście wzajemnego zaufania. W K. Mazurek-Łopacińska i M. Sobocińska (red.), Badania marketingowe wobec nowych trendów w otoczeniu (s. 31-44). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Bauer, P. C. i Freitag, M. (2018). Measuring trust. W E. Uslaner (red.), The Oxford handbook of social and political trust (s. 15-36). Oxford Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780190274801.013.1
• Boss, R. W. (1978). Trust and managerial problem solving revisited. Group & Organization Studies, 3(3), 331-342. https://doi.org/10.1177/105960117800300306
• Brattström, A. i Faems, D. (2020). Interorganizational relationships as political battlefields: how fragmentation within organizations shapes relational dynamics between organizations. Academy of Management Journal, 63(5), 1591-1620. https://doi.org/10.5465/amj.2018.0038
• Brogaard, L. (2018). Business value in public-private partnerships: the positive impact of trust and task-relevant competencies on business outcomes in PPPs. International Public Management Journal, 22(4), 617-642. https://doi.org/10.1080/10967494.2018.1457107
• Bugdol, M. (2010). Zaufanie jako element systemu wartości organizacyjnych. Współczesne Zarządzanie, 2, 11-26.
• Bukowski, A., Gadowska, K. i Polak, P. (2014). Zaufanie w strategiach polskich przedsiębiorców. Studia Socjologiczne, 3(214), 67-106.
• Cerić, A., Vukomanović, M., Ivić, I. i Kolarić, S. (2021). Trust in megaprojects: A comprehensive literature review of research trends. International Journal of Project Management, 39(4), 325-338. https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2020.10.007
• Certo, S. T. (2003). Influencing initial public offering investors with prestige: Signaling with board structures. Academy of Management Review, 28(3), 432-446. https://doi.org/10.2307/30040731
• Chen, R. R., Chen, K. i Ou, C. X. (2022). Facilitating interorganizational trust in strategic alliances by leveraging blockchain-based systems: Case studies of two eastern banks. International Journal of Information Management, 102521.
• Chomiak-Orsa, I. (2013). Zaufanie w kontekście relacji międzyorganizacyjnych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Współczesne Problemy Ekonomiczne. Globalizacja. Liberalizacja. Etyka, 6, 81-90. http://www.wzieu.pl/zn/769/ZN_769.pdf
• Connelly, B. L., Certo, S. T., Ireland, R. D. i Reutzel, C. R. (2011). Signaling theory: A review and assessment. Journal of Management, 37(1), 39-67. https://doi.org/10.1177/0149206310388419
• Connelly, B. L., Crook, T. R., Combs, J. G., Ketchen Jr, D. J. i Aguinis, H. (2018). Competence-and integrity-based trust in interorganizational relationships: which matters more? Journal of Management, 44(3), 919-945. https://doi.org/10.1177/0149206315596813
• Cook, K. S. (2005). Networks, norms, and trust: the social psychology of social capital. Social Psychology Quarterly, 68(3), 4-14. https://doi.org/10.1177/019027250506800102
• Czakon, W. (2011a). Metodyka systematycznego przeglądu literatury. Przegląd Organizacji, 3, 57-61. https://doi.org/10.33141/po.2011.03.13
• Czakon, W. (2011b). Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu. Oficyna Wolters Kluwer Business.
• Czakon, W. (2016). Antecedencje współpracy strategicznej-poziom diady i sieci. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (421), 82-89. https://doi.org/10.15611/pn.2016.421.07
• Czakon, W. (2018). Cechy strategii relacyjnych - wyniki badań eksperckich. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 538, 74-83. https://doi.org/10.15611/pn.2018.538.05
• Czakon, W., Klimas, P. i Kawa, A. (2019). Krótkowzroczność strategiczna: metodyczne aspekty systematycznego przeglądu literatury. Studia Oeconomica Posnaniensia, 7(2), 27-37.
• Czernek, K., Wójcik, D. i Marszałek, P. (2018). Zaufanie w gospodarce współdzielenia. Gospodarka Narodowa, 3(295), 23-48. https://doi.org/10.33119/GN/100487
• Deken, F., Berends, H., Gemser, G. i Lauche, K. (2018). Strategizing and the initiation of interorganizational collaboration through prospective resourcing. Academy of Management Journal, 61(5), 1920-1950. https://doi.org/10.5465/amj.2016.0687
• Dekker, H., Donada, C., Mothe, C. i Nogatchewsky, G. (2019). Boundary spanner relational behavior and inter-organizational control in supply chain relationships. Industrial Marketing Management, 77, 143-154. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2018.11.010
• Dietz, G. (2011). Going back to the source: Why do people trust each other? Journal of Trust Research, 1(2), 215-222. https://doi.org/10.1080/21515581.2011.603514
• Domański, H. (2014). Zaufanie do instytucji. W P. Sztabiński i F. Sztabiński (red.), Polska - Europa: wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego 2002-2012 (s. 18-25). Wydawnictwo IFiS PAN.
• Donati, S., Zappalá, S. i González-Romá, V. (2020). The double-edge sword effect of interorganizational trust on involvement in interorganizational networks: The mediator role of affective commitment. European Management Journal, 38(4), 613-622. https://doi.org/10.1016/j.emj.2019.12.014
• Dyer, J. i Chu, W. (2011). The determinants of trust in supplier - automaker relations in the US, Japan, and Korea: A retrospective. Journal of International Business Studies, 42(1), 28-34. https://doi.org/10.1057/jibs.2010.48
• Forkmann, S., Webb, J., Henneberg, S. C. i Scheer, L. K. (2022). Boundary spanner corruption: A potential dark side of multi-level trust in marketing relationships. Journal of the Academy of Marketing Science, 50, 889-914. https://doi.org/10.1007/s11747-022-00844-z
• Fulmer, C. A. i Gelfand, M. J. (2012). At what level (and in whom) we trust: Trust across multiple organizational levels. Journal of Management, 38(4), 1167-1230. https://doi.org/10.1177/0149206312439327
• Fulmer, C. A. i Ostroff, C. (2016). Convergence and emergence in organizations: An integrative framework and review. Journal of Organizational Behavior, 37(51), S122-S145. https://doi.org/10.1002/job.1987
• Gillespie, N., Hurley, R., Dietz, G. i Bachmann, R. (2012). Restoring institutional trust after the global financial crisis: A systemic approach. W R. Kramer i T. Pittinsky (red.), Restoring trust in organizations and leaders. Enduring challenges and emerging answers (s. 185-215). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199756087.003.0010
• Głodek, P. (2017). Zaufanie a źródła doradztwa małej firmy. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 489, 125-136. https://dbc.wroc.pl/Content/39355/PDF/Glodek_Zaufanie_a_Zrodla_Doradztwa_Malej_Firmy_2017.pdf
• Graebner, M. E. (2009). Caveat venditor: Trust asymmetries in acquisitions of entrepreneurial firms. Academy of Management Journal, 52(3), 435-472. https://doi.org/10.5465/amj.2009.41330413
• Hiebl, M. R. W. (2021). Sample selection in systematic literature reviews of management research. Organizational Research Methods. https://doi.org/10.1177/1094428120986851
• Högberg, L., Sköld, B. i Tillmar, M. (2018). Contextualising the coevolution of (dis) trust and control-a longitudinal case study of a public market. Journal of Trust Research, 8(2), 192-219. https://doi.org/10.1080/21515581.2018.1504299
• Holmes, S. i Smart, P. (2009). Exploring open innovation practice in firm-nonprofit engagements: A corporate social responsibility perspective. R&D Management, 39(4), 394-409. https://doi.org/10.1111/j.1467-9310.2009.00569.x
• Jakubowska, A. (2017). Zaufanie i asymetria informacji w relacjach podmiotów na rynku finansowym - wybrane aspekty na przykładzie banków i ich interesariuszy. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie, 113, 125-133. https://www-arch.polsl.pl/wydzialy/ROZ/ZN/Documents/z113/Jakubowska%20A.pdf
• Janakiraman, S., Priya, M. D., Devi, S. S., Sandhya, G., Nivedhitha, G. i Padmavathi, S. (2021). A Markov process-based opportunistic trust factor estimation mechanism for efficient cluster head selection and extending the lifetime of wireless sensor networks. EAI Endorsed Transactions on Energy Web, 8(35), e5. https://doi.org/10.4108/eai.13-1-2021.168093
• Jemielniak, D. (red.). (2012). Badania jakościowe. Podejścia i teorie, t. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jennings, D. F., Artz, K., Murray Gillin, L. i Christodouloy, C. (2000). Determinants of trust in global strategic alliances: AMRAD and the Australian biomedical industry. Competitiveness Review, 10(1), 25-44. https://doi.org/10.1108/eb046387
• Kong, D. T., Dirks, K. T. i Ferrin, D. L. (2014). Interpersonal trust within negotiations: Meta-analytic evidence, critical contingencies, and directions for future research. Academy of Management Journal, 57(5), 1235-1255. https://doi.org/10.5465/amj.2012.0461
• Korsgaard, M. A., Brower, H. H. i Lester, S. W. (2015). It isn't always mutual: A critical review of dyadic trust. Journal of Management, 41(1), 47-70. https://doi.org/10.1177/0149206314547521
• Koźmiński, A. K. (2004). Zarządzanie w warunkach niepewności. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A. i Vishny, R. (1997). Trust in large organizations. American Economic Review Papers and Proceedings, 87(2), 333-338. https://doi.org/10.3386/w5864
• Langley, A. (2007). Process thinking in strategic organization. Strategic Organization, 5(3), 271-282. https://doi.org/10.1177/1476127007079965
• Lascaux, A. (2020). Coopetition and trust: What we know, where to go next. Industrial Marketing Management, 84, 2-18. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2019.05.015
• Latusek, D. i Hensel, P. G. (2022). Can they trust us? The relevance debate and the perceived trustworthiness of the management scholarly community. Scandinavian Journal of Management, 38(1), 101193. https://doi.org/10.1016/j.scaman.2021.101193
• Latusek, D. i Vlaar, P. W. (2018). Uncertainty in interorganizational collaboration and the dynamics of trust: A qualitative study. European Management Journal, 36(1), 12-27. https://doi.org/10.1016/j.emj.2017.10.003
• Latusek-Jurczak, D. (2017). Firmy szybkiego wzrostu w środowisku niskiego zaufania. Badanie empiryczne. Studia Oeconomica Posnaniensia, 5(9), 37-49.
• Latusek-Jurczak, D. (2019). Zaufanie w zarządzaniu organizacjami. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lee, M. K. i Turban, E. (2001). A trust model for consumer internet shopping. International Journal of Electronic Commerce, 6(1), 75-91. https://doi.org/10.1080/10864415.2001.11044227
• Lewicka, D., Pec, M. i Słaby, A. (2017). Zaufanie w relacjach międzyorganizacyjnych na przykładzie przedsiębiorstwa handlowego. Organizacja i Kierowanie, 2, 215-228.
• Li, P. P. (2012). When trust matters the most: The imperatives for contextualising trust research. Journal of Trust Research, 2(2), 101-106. https://doi.org/10.1080/21515581.2012.708494
• Libertowska, A. (2020). Ocena poziomu zaufania w wybranych przedsiębiorstwach należących do branż high-tech. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 81, 129-140. https://doi.org/10.21008/j.0239-9415.2020.081.09
• Lumineau, F. (2017). How contracts influence trust and distrust. Journal of Management, 43(5), 1553-1577. https://doi.org/10.1177/0149206314556656
• Łobos, K. i Mazur, K. (2016). Wskaźniki efektywności w badaniach nad zaufaniem międzyorganizacyjnym. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 79, 809-817. https://doi.org/10.18276/frfu.2016.79-63
• Majchrzak, A., Jarvenpaa, S. L. i Bagherzadeh, M. (2015). A review of interorganizational collaboration dynamics. Journal of Management, 41(5), 1338-1360. https://doi.org/10.1177/0149206314563399
• Major, P. (2017). Zaufanie jako strategia radzenia sobie z niepewnością i ryzykiem w przedsiębiorstwach realizujących projekty. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie/Politechnika Śląska, 113, 251-263.
• Małkus, T. (2019). Zaufanie i ryzyko w relacjach kooperacyjnych. W A. Kozina (red.), Wybrane problemy organizacji i współdziałania przedsiębiorstw (s. 59-76). Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
• Mayer, R. C. i Davis, J. H. (1999). The effect of the performance appraisal system on trust for management: A field quasi-experiment. Journal of Applied Psychology, 84(1), 123-136. https://doi.org/10.1037/0021-9010.84.1.123
• Mayer, R. C., Davis, J. H. i Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational trust. The Academy of Management Review, 20(3), 709-734. https://doi.org/10.2307/258792
• Mazur, K. i Kulczyk, Z. (2014). Zaufanie międzyorganizacyjne we współczesnych organizacjach: przegląd badań naukowych. Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, 30(5), 493-506.
• Mazur, K. i Kulczyk, Z. (2016). Paradoksy zaufania międzyorganizacyjnego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 421, 386-396.
• Miłaszewicz, D. (2016). Zaufanie jako wartość społeczna. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 259, 80-88.
• Mokwa, Z. (2013). Teoria i praktyka budowania zaufania międzyorganizacyjnego w zarządzaniu organizacją sieciową. Zarządzanie i Finanse, 4(1), 225-236.
• Molm, L. D. i Cook, K. S. (1995). Social exchange and exchange networks. W K. Cook, G. Fine i J. House (red.), Sociological perspectives on social psychology (s. 209-235). Allyn and Bacon.
• Molm, L. D., Schaefer D. R. i Collett J. L. (2007). The value of reciprocity. Social Psychology Quarterly, 70(2), 199-217. https://doi.org/10.1177/019027250707000208
• Molm, L. D., Takahashi, N. i Peterson, G. (2000). Risk and trust in social exchange: an experimental test of a classical proposition. American Journal of Sociology, 105(5), 1396-1427. https://doi.org/10.1086/210434
• Möllering, G. (2013). Process views of trusting and crises. W R. Bachmann i A. Zaheer (red.), Handbook of advances in trust research (s. 285-305). Edward Elgar Publishing.
• Mularska-Kucharek, M. (2011). Zaufanie jako fundament życia społecznego na przykładzie badań w województwie łódzkim. Studia Regionalne i Lokalne, 2(44), 76-91. https://studreg.uw.edu.pl/dane/web_sril_files/383/2011_2_mularska_kucharek.pdf
• Nikolova, N., Möllering, G. i Reihlen, M. (2015). Trusting as a 'Leap of Faith': Trust-building practices in client-consultant relationships. Scandinavian Journal of Management, 31(2), 232-245. https://doi.org/10.1016/j.scaman.2014.09.007
• Owen, G. i Currie, G. (2021). Beyond the crisis: Trust repair in an interorganizational network. Organization Studies 43(8), 1273-1295. https://doi.org/10.1177/01708406211031732
• Parzonko, A. J. i Sieczko, A. (2021). Zaufanie jako determinanta rozwoju przedsiębiorczości zespołowej na obszarach wiejskich. Turystyka i Rozwój Regionalny, 16, 77-87. https://doi.org/10.22630/TIRR.2021.16.21
• Pentland, B. T. (1999). Building process theory with narrative: From description to explanation. Academy of Management Review, 24(4), 711-724. https://doi.org/10.2307/259350
• Pettigrew, A. M. (1990). Longitudinal field research on change: Theory and practice. Organization Science, 1(3), 267-292. https://doi.org/10.1287/orsc.1.3.267
• Pirson, M. i Malhotra, D. (2011). Foundations of organizational trust: What matters to different stakeholders? Organization Science, 22(4), 1087-1104. https://doi.org/10.1287/orsc.1100.0581
• Pistelok P. (2021). Pandemia COVID-19 a zaufanie do transportu publicznego. Próba refleksji. Urban Development Issues, 71, 48-56. https://doi.org/10.51733/udi.2021.71.05
• Poppo, L., Zhou, K. Z. i Li, J. J. (2016). When can you trust "trust"? Calculative trust, relational trust, and supplier performance. Strategic Management Journal, 37(4), 724-741. https://doi.org/10.1002/smj.2374
• Rudzewicz, A. (2016). Zaufanie wewnętrzne i zewnętrzne w przedsiębiorstwie. Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 255, 261-269.
• Rudzewicz, A. (2017). Pomiar zaufania międzyorganizacyjnego. Studia i Prace WNEiZ, 48, 293-305. https://doi.org/10.18276/sip.2017.48/2-25
• Ryciuk, U. (2011). Zaufanie-kluczowy element w relacjach międzyorganizacyjnych. Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, 4/4, 281-289.
• Ryciuk, U. (2013). Zaufanie międzyorganizacyjne - konceptualizacja, operacjonalizacja i pomiar. Przegląd Organizacji, 12, 33-38. https://doi.org/10.33141/po.2013.12.06
• Sankowska, A. (2015). Zaufanie w łańcuchu dostaw ? determinanty, typy i konsekwencje. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 217, 19-30.
• Schilke, O. i Cook, K. S. (2013). A cross-level process theory of trust development in interorganizational relationships. Strategic Organization, 11(3), 281-303. https://doi.org/10.1177/1476127012472096
• Schilke, O. i Cook, K. S. (2015). Sources of alliance partner trustworthiness: Integrating calculative and relational perspectives. Strategic Management Journal, 36(2), 276-297. https://doi.org/10.1002/smj.2208
• Schoorman, F. D., Mayer, R. C. i Davis, J. H. (2007). An integrative model of organizational trust: Past, present, and future. Academy of Management Review, 32(2), 344-354. https://doi.org/10.5465/amr.2007.24348410
• Sitkin, S. B. i Roth, N. L. (1993). Explaining the limited effectiveness of legalistic "remedies" for trust/distrust. Organization Science, 4(3), 367-392. https://doi.org/10.1287/orsc.4.3.367
• Smith, E. M. i Thomasson, A. (2018). The use of the partnering concept for public-private collaboration: how well does it really work? Public Organization Review, 18(2), 191-206. https://doi.org/10.1007/s11115-016-0368-9
• Snyder, H. (2019). Literature review as a research methodology: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 104, 333-339. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.07.039
• Svare, H., Gausdal, A. H. i Möllering, G. (2020). The function of ability, benevolence, and integrity-based trust in innovation networks. Industry and Innovation, 27(6), 585-604. https://doi.org/10.1080/13662716.2019.1632695
• Surmacz, T. i Wierzbiński, B. (2018). Zaufanie jako niematerialny zasób w procesie budowy relacji międzyorganizacyjnych w łańcuchach dostaw. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie, 118, 567-575. https://doi.org/10.29119/1641-3466.2018.118.43
• Tu, W. i Xu, Y. (2020). The evolution of interorganizational trust in cross-sector collaborations: Two comparative cases from China. Nonprofit Management & Leadership, 30(4), 709-720. https://doi.org/10.1002/nml.21404
• Vangen, S. i Huxham, C. (2003). Nurturing collaborative relations: Building trust in interorganizational collaboration. The Journal of Applied Behavioral Science, 39(1), 5-31. https://doi.org/10.1177/0021886303039001001
• Wasiluk, A. (2013). Zaufanie i współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami w perspektywie budowy i rozwoju struktur klastrowych. Ekonomia i Zarządzanie, 5(4), 49-66. https://doi.org/10.12846/j.em.2013.04.04
• Williams, P. (2002). The competent boundary spanner. Public Administration, 80(1), 103-124. https://doi.org/10.1111/1467-9299.00296
• Wójcik-Karpacz, A. (2014). Zaufanie w relacjach międzyorganizacyjnych: Substytucja i komplementarność. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 366. https://doi.org/10.15611/pn.2014.366.59
• Zaheer, A., McEvily, B. i Perrone, V. (1998). Does trust matter? Exploring the effects of interorganizational and interpersonal trust on performance. Organization Science, 9(2), 141-159. https://doi.org/10.1287/orsc.9.2.141
• Zmyślony, P., Zieliński, M. i Leszczyński, G. (2018). Rola zaufania w relacjach publiczno-prywatnych na rynku spotkań. Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula, 1(55), 175-190.