Abstract

One of the most important activities of every human being is professional activity, but for people with disabilities the possibility to work has an additional dimension of social rehabilitation. Despite the existence of many forms of assistance and activities aimed at reducing the phenomenon of their exclusion from society, they still struggle with the problem of undertaking appropriate professional activity, with the COVID-19 pandemic adding to the already difficult situation. So what is the current professional activity and economic situation of people with disabilities?

In the context of the research gap, attempts have been made to answer the research question: Has the COVID-19 pandemic led to a deterioration in the level of professional activity of people with disabilities and their situation? The main objective of the study was to assess the economic situation of people with disabilities and their professional activity at two different times - before and during the COVID-19 pandemic. A research hypothesis was formulated, assuming that the COVID-19 pandemic had a negative impact on the professional activity of people with disabilities and their economic situation.

The article includes an analysis of the national literature on the subject, with an empirical part based on a secondary analysis of existing data. Descriptive statistics of the indicators of the tested variables were made together with an analysis of the normality of distributions using the Shapiro-Wilk test. An analysis with Student's t-tests and a two-factor analysis of variance in the 2x2 model were also performed. As a result of the statistical study, the research hypothesis was not confirmed.

Keywords: professional activity, unemployment, COVID-19 pandemic, economic situation of people with disabilities, exclusion

References

• Ayala, L., Martín-Román, J. i Navarro, C. (2022). Unemployment shocks and material deprivation in the European Union: A synthetic control approach. Economic Systems, 101053. https://doi.org/10.1016/j.ecosys.2022.101053
• Bąk-Grabowska, D. (2017). Materialne warunki pracy pracowników zatrudnionych w formach niestandardowych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 499, 11-20.
• Borowska-Beszta, B., Bartnikowska, U. i Ćwirynkało, K. (2017). Analiza wtórna jakościowych danych zastanych: Przegląd założeń teoretycznych i aplikacji metodologicznych. Jakościowe Badania Pedagogiczne, t. 2, 1, 5-24. https://wnus.edu.pl/jbp/pl/issue/499/article/8203/
• Czeisler, M. É., Board, A., Thierry, J. M., Czeisler, C. A., Rajaratnam, S. M. W., Howard, M. E. i Clarke, K. E. N. (2021). Mental health and substance use among adults with disabilities during the COVID-19 pandemic - United States. Morbidity and Mortality Weekly Report, 70(34), 1142-1149. http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm7034a3
• Gawron, G., Klimczuk, A. i Szweda-Lewandowska, Z. (2021). Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. https://doi.org/10.31261/PN.4035
• GUS. (2018). Zeszyt metodologiczny. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5818/3/1/1/zeszyt_metodologiczny_bael.pdf
• GUS. (b.d.). Aktywność ekonomiczna ludności Polski. Archiwum z lat 2016-2021. Pobrano 16.09.2022 z https://stat.gov.pl
• Hampel, K. i Gadzinowska, Ż. (2017). Zarządzanie ryzykiem na stanowisku pracy zajmowanym przez osobę z orzeczoną niepełnosprawnością. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata tes Oikonomias, 11, 93-107.
http://dx.doi.org/10.16926/pto.2017.11.07
• Iwanicka, B. i Iwanicki J. (2018). Kultura głuchych a technologie wspomagające słyszenie. Między cybergizacją a luddyzacją osób z wadami słuchu. Kultura Współczesna, 3(102), 131-145. http://doi.org/10.26112/kw.2018.102.11
• Jesus, T. S., Bhattacharjya, S., Papadimitriou, C., Bogdanova, Y., Bentley, J., Arango-Lasprilla, J. C. i Kamalakannan, S. (2021). Lockdown-related disparities experienced by people with disabilities during the first wave of the COVID-19 pandemic: scoping review with thematic analysis. International Journal of Environment Research Public Health, 18(12), 6178. https://doi.org/10.3390/ijerph18126178
• Kienzler, H, Mitwalli, S. i Cicek, M. (2022). The experience of people with psychosocial disabilities of living independently and being included in the community in war-affected settings: A review of the literature. International Journal of Law and Psychiatry, 81, 101764. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2021.101764
• Kobus-Ostrowska, D. (2013). Instrumenty aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych w Polsce - stan i potrzeby. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata Tes Oikonomias, 7, 99-112. http://www.bg.ajd.czest.pl/wydawnictwo/pragmata_7.pdf
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. (2010, 15 listopada). Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52010DC0636&from=en
• Mikusińska, A. (2008). Socjologia. Przewodnik encyklopedyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Millner, U. C., Woods, T., Furlong-Norman, K., Rogers, E. S., Rice, D. i Russinova, Z. (2019). Socially valued roles, self-determination, and community participation among individuals living with serious mental illnesses. American Journal of Community Psychology, 63(1-2), 32-45. https://doi.org/10.1002/ajcp.12301
• Mithout, A. L. (2021). From equal access to employment to equal career opportunities? Employment practices and work experiences of qualified disabled workers in Japan. Alter, 15(4), 341-353. https://doi.org/10.1016/j.alter.2021.07.001
• Moreira, S. F. (2022). Inside the decline of the labor share: Technical change, market power, and structural change. Journal of Economic Dynamics and Control, 145, 104566. https://doi.org/10.1016/j.jedc.2022.104566
• Rymaniak, J., Lis, K. i Lech, E. (2018). Zarządzanie pozycjonowaniem osób niepełnosprawnych słuchowo w organizacji. Bezpieczeństwo Pracy: Nauka i Praktyka, 10(565). 9-11. https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/88816/2019112281358&BP_10_2018_9_11.pdf
• Schmider, E., Ziegler, M., Danay, E., Beyer, L. i Bühner, M. (2010). Is it really robust? Reinvestigating the robustness of ANOVA against violations of the normal distribution assumption. Methodology. European Journal of Research Methods for the Behavioral and Social Sciences, 6(4), 147-151. https://doi.org/10.1027/1614-2241/a000016
• Sudoł, S. (2019). Nauki o zarządzaniu. Pojęcie zarządzania, zakres i granice nauk o zarządzaniu, ich miejsce w klasyfikacji nauk oraz subdyscypliny. W M. Gorynia (red.), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność, relacje do innych nauk, problemy klasyfikacyjne (s. 99-110). Polska Akademia Nauk. https://bit.ly/3P0TaZa
• Świtała, I. (2016). Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnością jako aktualny problem społeczno-etyczny. Labor et Educatio, 4, 283-299. https://doi.org/10.4467/25439561LE.16.017.6755
• Tikhonov, A. (2020). Zjawisko niepełnosprawności: od przeszłości ku przyszłości. W A. Drabarz (red.), Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności (s. 27-39). Temida 2. https://doi.org/10.15290/aipan.2020.04
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2046, z późn. zm.). (2016). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160002046/U/D20162046Lj.pdf
• WHO. (2022, 19 maja). World health statistics 2022: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. https://www.who.int/publications/i/item/9789240051157