O potrzebie głębokich zmian w edukacji mówi się już od wielu lat. O konieczności przygotowania nauczycieli do tych zmian podobnie. Podejmowane są też pewne działania w kierunku poprawy sytuacji, jednak dopiero wybuch pandemii i wymuszone przez nią przejście na zdalny tryb nauczania uwypukliły znaczące braki w zakresie kompetencji nauczycieli. I to nie tylko kompetencji cyfrowych. 

Na początku marca br. na blogu Fierce Education ukazał się wpis autorstwa Jacqueline Renfrow zatytułowany „Faculty of the future: must have characteristics” (https://www.fierceeducation.com/administration/faculty-future-must-have-characteristics). Autorka przytacza w nim listę kompetencji, którą Jeremy Zhang z Johns Hopkins University School of Education opracował jako podpowiedź dla władz uczelni, chcących zatrudnić nauczycieli akademickich. Lista ta obejmuje dwie kategorie: cechy osobowości oraz wiedzę i umiejętności.

Zdaniem Zhanga osobę, która będzie w najbliższej przyszłości starać się o posadę nauczyciela powinny cechować: 

• elastyczność,
• umiejętność przystosowania się do zmian,
• ciekawość, chęć uczenia się,
• gotowość do udostępniania treści online,
• brak obaw przed popełnianiem błędów w obecności studentów, 
• gotowość do uczenia się wspólnie ze studentami i od studentów,
• akceptacja podejścia ukierunkowanego na uczących się, z uwzględnieniem ich aktywnej roli i prawem decyzji.

Natomiast na liście umiejętności, którymi powinien się wykazać współczesny kandydat bądź kandydatka na nauczyciela znalazły się:

-       znajomość pedagogiki, szczególnie w zakresie nauczania hybrydowego, rozwijania kompetencji społeczno-emocjonalnych studentów, uczenia jak się uczyć, wspierania motywacji wewnętrznej uczących się;

-       znajomość zasad projektowania zajęć (instructional design);

-       swoboda w korzystaniu z technologii, w tym:

• stosowanie popularnych aplikacji do tworzenia treści i prowadzenia zajęć
• łatwość przełączania się między wieloma programami i oknami,
• prowadzenie zajęć na żywo (rozmowa, czat tekstowy, prezentacja slajdów)
• wykorzystanie głosowania i quizów, organizowanie sesji pytań i odpowiedzi, tworzenie pokojów rozmów i zarządzanie nimi,
• tworzenie interaktywnych i angażujących prezentacji, 
• edytowanie (w podstawowym zakresie) nagrań audio i wideo,
• korzystanie z systemu LMS.

Myślę, że niezależnie od celu jej powstania, przytoczona lista powinna stać się przedmiotem refleksji dla każdego, kto uczy lub zamierza uczyć w najbliższej przyszłości. Warto samodzielnie odpowiedzieć sobie na pytanie, które z wymienionych cech lub umiejętności posiadam, które chciał(a)bym i zamierzam opanować, jak również: czy są wśród nich takie, które uważam za zbyt trudne lub niepotrzebne. Może się bowiem okazać, że to nie technologie - szczególnie po doświadczeniach z okresu pandemii - są największą przeszkodą w dostosowaniu edukacji do rosnących potrzeb społeczeństwa epoki cyfrowej.